Chidziwitso chozizira: maso amawopanso phokoso! ?

Pakali pano, kuwonongeka kwa phokoso kwakhala chimodzi mwa zinthu zisanu ndi chimodzi zazikulu zowononga chilengedwe.

Ndi phokoso lanji lomwe limatchedwa phokoso?

Tanthauzo la sayansi ndiloti phokoso lotulutsidwa ndi thupi lomveka pamene ligwedezeka mosasinthasintha limatchedwa phokoso. Ngati phokoso lopangidwa ndi thupi lolira liposa miyezo yotulutsa phokoso lachilengedwe lokhazikitsidwa ndi dziko ndipo limakhudza moyo wamba wa anthu, kuphunzira ndi ntchito, timachitcha kuti kuwononga phokoso la chilengedwe.

Kuwonongeka kwachindunji kwa phokoso kwa thupi la munthu kumawonekera pakuwonongeka kwakumva. Mwachitsanzo, kukumana ndi phokoso lobwerezabwereza, kapena kukhudzana ndi phokoso la super decibel kwa nthawi yaitali, kungayambitse kusamva kwa ubongo. Panthawi imodzimodziyo, ngati phokoso lalikulu liposa 85-90 decibels, lidzawononga cochlea. Ngati zinthu zikuyenda chonchi, kumva kumachepa pang’onopang’ono. Mukakumana ndi chilengedwe cha ma decibel 140 kupitilira apo, ngakhale nthawi yayitali bwanji, kuwonongeka kwa makutu kumachitika, ndipo zikavuta kwambiri, kungayambitsenso kuwonongeka kosatha komwe sikungathetsedwe.

Koma kodi mumadziwa kuti kuwonjezera pa kuwonongeka kwachindunji kwa makutu ndi kumva, phokoso likhoza kukhudzanso maso ndi maso athu.

●Kuyesera koyenera kumasonyeza zimenezo

Phokoso likafika ma decibel 90, kukhudzika kwa maselo owoneka a anthu kumachepa, ndipo nthawi yodziwira kuwala kofooka italikirapo;

Phokoso likafika pa ma decibel 95, 40% ya anthu amakhala ndi ana otalikirapo komanso osawona bwino;

Phokoso likafika pa ma decibel 115, kutengera kwa diso kwa anthu ambiri ku kuwala kwa kuwala kumachepa kumlingo wosiyanasiyana.

Choncho, anthu omwe akhala m'malo aphokoso kwa nthawi yaitali amatha kuwonongeka kwa maso monga kutopa kwa maso, kupweteka kwa maso, vertigo, ndi misozi yowonekera. Kafukufukuyu adapezanso kuti phokoso limatha kuchepetsa kuwona kwa anthu zofiira, zabuluu, zoyera ndi 80%.

Chifukwa chiyani izi? Chifukwa chakuti maso ndi makutu a munthu amalumikizidwa kumlingo wina, zimalumikizidwa ndi pakati pa mitsempha. Phokoso limatha kukhudza dongosolo lapakati la ubongo wamunthu pomwe limawononga makutu. Phokoso likaperekedwa ku chiwalo chomvera cha munthu - khutu, limagwiritsanso ntchito dongosolo lamanjenje la ubongo kuti lipereke ku chiwalo chamunthu chowoneka - m'diso. Kumveka kochuluka kungayambitse kuwonongeka kwa mitsempha, zomwe zimabweretsa kuchepa ndi kusokonezeka kwa ntchito yonse yowonekera.

Kuti tichepetse kuvulaza kwa phokoso, tikhoza kuyamba kuchokera kuzinthu zotsatirazi.

Choyamba ndi kuthetsa phokoso kuchokera ku gwero, ndiko kuti, kuthetsa kuchitika kwa phokoso kwenikweni;

Kachiwiri, imatha kuchepetsa nthawi yowonekera m'malo aphokoso;

Kuphatikiza apo, mutha kuvalanso makutu am'makutu odana ndi phokoso kuti mudziteteze;

Panthaŵi imodzimodziyo, limbikitsani kulengeza ndi kuphunzitsa za ngozi za kuipitsidwa kwa phokoso kuti aliyense azindikire kufunika ndi kufunikira kwa kuchepetsa kuipitsidwa kwa phokoso.

Chotero ulendo wina ngati wina apanga phokoso laphokoso kwambiri, mungamuuze kuti “Shhh! Chonde khala chete, ukuchita phokoso m'maso mwanga.